Skrotal ultrason, skrotum (testislerin yerleştiği ciltli kese) ve onun içindeki yapıların görüntülenmesi için kullanılan bir tıbbi görüntüleme yöntemidir.
Bu yöntem, testislerde anormallikler veya tümörlerin tespit edilmesinde kullanılır. Ayrıca, skrotal ultrason, testislerin boyutlarını ve pozisyonlarını kontrol etmek, sperm sayısını ve hareketlerini değerlendirmek ve skrotumda meydana gelebilecek diğer değişiklikleri tespit etmek için de kullanılır.
Erkek üreme sisteminin değerlendirilmesinde skrotal ultrason (testis ultrasonu) önemli bir yer alır. Doppler ultrason, testis için diğer görüntüleme yöntemlerine göre nispeten daha ucuz, daha kolay ulaşılabilir olması, daha hızlı yapılabilmesi, radyasyon içermemesi gibi avantajlı özelliklere sahiptir.
Skrotal usg nedir?
Testisin anatomik yapısının ve çevre yapıların özelliklerinin, kanlanma durumunun değerlendirilmesini sağlar. Testis ultrasonu ankara da birçok görüntüleme merkezinde yapılabilmektedir. Skrotum ultrasonu istenen durumlar;
- Skrotumda ağrı,
- Skrotumda şişlik,
- Skrotumda asimetri olması ,
- İnmemiş testis,
- İnfertilite
- Skrotal travmadır.
Özellikle testis torsiyonu, fournier gangreni gibi ürolojik acillerin tanısının koyulmasında klinisyene ciddi fayda sağlayan bir görüntüleme yöntemidir.
Skrotumdaki enfeksiyon, travma, iyi huylu ya da kötü huylu kitleler ile durumlar konusunda deneyimli olan radyoloji uzmanının skrotal ultrason bulguların; hastanın şikayetleri, yaşı ve fizik muayene bulguları ile birleştirilmesiyle skrotal patolojilerin tanısının koyulması sağlanmış olur. Tanı koyulduktan sonra, tanıya göre tedavi planlanmasına geçilir. Testis ultrasonu sonucu yaklaşık 20 dakika içerisinde çıkar.
Testis ultrasonu Ankara
Erkek üreme sisteminin yer aldığı skrotumun ses dalgaları kullanılarak görüntülenmesine skrotal ultrason adı verilir. Skrotum erkeklerde penis altında yer alan testis ve epididimis (testislerin yanında yer alan spermin toplandığı kanal yapıları) içeren deri, kas ve bağ dokusudan oluşan torba şeklinde bir yapıdır.
Skrotum sağ ve sol olarak iki bölüme sahiptir. Her bir bölümde testis ve etrafında bağ dokusu, epididimis ve kan ve sinir damarlarını içeren spermatik kordun bir bölümü yer alır.
Skrotal renkli doppler us ile;
- Hasta ya da üroloji uzmanı tarafından yapılan fizik muayenede skrotal kitle tespit edilmesi durumunda, bu kitlenin tam olarak yerinin tespiti ile kistik mi katı yani solid bir kitle olup olmadığının ayırt edilmesi
- Skrotal bölgeye olan travmanın skrotuma olan etkisinin değerlendirilmesi
- Testis ağrısı ve şişliğine neden olabilecek hastalıkların tanısının koyulması
- Varikosel gibi erkekte infertiliteye yol açan durumların değerlendirilmesi
- İnmemiş testis varlığında, testisin yerinin tespit edilmesi sağlanır.
Testis ultrasonu ile tanı koyulabilen hastalıklar nelerdir?
1- Skrotumda ağrı ve şişlik varlığında;
- Epididimit, Epididimo-orşit; Epididimiste genişleme ve kanlanmasında artma görülür
- Testis torsiyonu; Erken dönemde testis normal ekojenitede görülürken, geç dönemde testis de büyüme ve heterojenite izlenir. Tanı için skrotal doppler ultrason ile torsiyone olan testise kan akımının olmadığının gösterilmesi yeterlidir.
- Selülit; Diyabet, obez ve bağışıklık sistemi baskılanan kişilerde görülür. Skrotal usg de skrotal duvar kalınlaşması hipoekoik görünümde artış olarak izlenir. Yine skrotal doppler ultrasonografi ile artmış kanlanmanın olduğu gösterilir.
- Skrotal travma ; Hematosel (testis ile çevresini sarar zar yapı arasında kan birikmesi), hidrosel (testis ile çevresini sarar zar yapı arasında sıvı birikmesi) ya da hematom, testiste kırılma ya da yırtılma ve damar yaralanmaları skrotal usg ile tespit edilebilir
2- Skrotumda ele gelen kitle varlığında;
- Epididim kisti; İyi sınırlanmış anekoik lezyonlar şeklinde görülürler.
- Testiküler kist; Testis dokusu içerisindeki basit kistlerdir. Tek, anekoik, iyi sınırlanmış, yuvarlak-oval lezyonlar şeklinde görünürler.
- Epidermoid kist; Ağrılı olmayan küçük testis nodülleridir. Testis kitlelerinin en sık görülen iyi huylu lezyonlarıdır. Olgun epidermoid kist katmanlı, soğan kabuğu görünümüne sahiptir.
- Spermatosel; Epididimisin baş bölgesinde oluşurlar. Epididimal kistlerden ayrımı zordur. Spermatosel daha büyük çapta ve içerisindeki protein yapılar yüzünden intertal ekoların göründüğü multikistik görünüme sahiptir.
- Varikosel;
- Hidrosel; Ağrısız skrotal kitlenin en sık nedenlerinden biridir. Testisi saran zar yaprakları arasında sıvı birikimidir. Anekoik sıvı birikimin şeklinde görülürler.
- Mikrolitiyaz; Testis içerisinde mikrokalsifikasyon %5 erkek hastada görülebilir. Skrotal usg de gölge vermeyen, küçük ekojenite odakları şeklinde görülürler. Her ultrason alanında 5 ten fazla kalsifiye odak görülmesi anormal kabul edilir. Mikrokalsifikasyonu olan hastalara yıllık ultrason takibi yapılması önerilir.
- Skrotal taş; Skrotumda hareketli olarak bulunan kalsifikasyonlardır. Ultrasonda testis dışında, yer değiştiren, ekojenik odaklar olarak görülürler.
- Adenoid tümörler; Epididimisin en sık görülen solid tümörüdür. Testis dışı tümörlerin %30’unu oluşturur. Epididimis kuyruk bölgesinden gelişen iyi huylu bir tümördür. Skrotal doppler ile iyi sınırlı, hipoekoik, homojen ekojenitede yapıya sahi olan yuvarlak kitleler olarak görüntülenir.
3- İntratestiküler kitle;
- Germ hücreli tümörler; Testis tümörlerinin %90-95’ini oluşturur. Seminom ve seminom dışı tümörler olarak iki sınıfta incelenirler. Seminomlar testis kanserlerinin %35-50’sini oluşturur. Ultrasonda değişken büyüklükte, kitle içerisinde kanlanmanın olduğu, hipoekoik solid kitleler olarak görülürler.
- Germ hücreli olmayan tümörler; Seks kord tümörleri bu grubun büyük kısmını oluşturur. Küçük boyutlarda, hipoekoik lezyonlar olarak görülen sıklıkla iyi huylu olan kitlelerdir.
Testis Ultrasonu Nasıl Çekilir?
Eğer çocuklar için skrotal ultrason yapılacaksa işlem öncesi ailesi tarafından işlemin nasıl yapılacağının anlatılması gereklidir. Muayene için rahat ve geniş kıyafetlerin giyilmesi önerilir. Ultrason sırasında pantolon çıkartılıp, hastadan hasta önlüğü giymesi istenebilir.
Ultrason sırasında hasta sırt üstü yatar vaziyette genital bölge açık olacak ,hasta bir havlu yardımıyla penisi karın üzerinde tutacak şekilde, skrotum hastanın uylukları üzerinde konulan bir havlu ile destenerek işleme başlanır. Ultrason jeli uygulanacak bölgeye sürüldükten sonra prob bu bölgede hareket edilerek görüntü elde edilir. Böylece;
- Testisler hem uzun hem kısa eksen boyunca değerlendirilir.
- Testiste kitle tespit edilmesi durumunda kitlenin testis içi (intratestiküler) mi testis dışı (ekstratestiküler)mi olduğuna bakılır. Testis içi yerleşimli kitlelerin büyük çoğunluğu kötü huyludur. Testis dışı kitlelerin ise yaklaşık %3-6’sı kötü huyludur.
- Testisin kanlanması renkli doppler ile değerlendirilir. Testis torsiyonu ve varikosel tanılarında skrotal renkli doppler önem taşır. Hastaların ayakta olmaları ya da yatar pozisyonda iken ıkınmaları istenebilir.
Skrotal ultrason fiyatları?
Skrotal usg fiyatları özel sağlık merkezleri arasında farklı olmak ile birlikte yaklaşık olarak aynıdır.
Sık Sorulan Sorular
Skrotal renkli doppler varikosel tanısında kullanılır mı?
Skrotal doppler ile testislerde anormallikler veya tümörlerin tespit edilebilir. Ayrıca, skrotal ultrason, testislerin boyutlarını ve pozisyonlarını kontrol etmek, sperm sayısını ve hareketlerini değerlendirmek ve skrotumda meydana gelebilecek diğer değişiklikleri tespit etmek için de kullanılır.
Varikosel ameliyatı sonrası skrotal usg gerekir mi?
Varikosel ameliyatı sonrası şişlik gelişimi olası komplikasyonlardan biridir. Hidrosel olarak tanımlanan bu durum varlığında tekrar skrotal doppler ile değerlendirme gerekebilir.
Sonuç olarak;
Skrotal ya da testis ultrasonu erkeklerde görülen skrotal patolojiler ve infertilite nedeni araştırılmasında sık kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Erkeklerde görülen üreme sistemini ilgilendiren birçok hastalığın tanısının iyi bir hikaye ve fizik muayeneyle birlikte, tecrübeli bir merkezde yapılan skrotal ultrason ile rahatlıkla belirlenebilmesi mümkündür.
Referanslar:
- Scrotal Ultrasound, Kristin Rebik, Jason M Wagner, William Middleton, Radiol Clin North Am,2019 May;57(3):635-648. doi: 10.1016/j.rcl.2019.01.007.
- Ultrasonography of the scrotum in adults, Anna L. Kühn, Eduardo Scortegagna, Kristina M. Nowitzki, and Young H. Kim, Ultrasonography. 2016 Jul; 35(3): 180–197.doi: 10.14366/usg.15075
- Varicocele, Wesley M White, MD; www.medscape.com