Transfontanel usg nedir?
Yenidoğan dönemde veya prematüre bebeklerde beyin yapılarının ve gelişiminin detaylı incelendiği işleme transfontanel ultrason denir.
Genellikle yenidoğan çocuk uzmanı hekimler tarafında yapılması ihtiyaç duyulan bu incelemeyi radyoloji uzmanı hekimler yapar. Halk arasında bebeklerde bıngıldak ultrasonu olarak da adlandırılır.
Transfontanel usg radyasyon içermediği için bebeklere herhangi bir zararı yoktur ve ağrısız bir incelemedir. Bebekler Manyetik Rezonans cihazı içerinde hareketsiz durumayacakları için bu tetkikte MR tercih edilmez. Bilgisayarlı tomografi de ise radyasyon söz konusu olduğu için yine tercih edilmez.
Fontanel Nedir?
Yeni doğan bebeğin kafatasının yumuşak kısımlarına bıngıldak adı verilir. Yeni doğmuş bir bebeğin kafatasında altı tane bıngıldak vardır. Bunlardan ikisi sık olarak bilinmektedir.
Başın üst orta kısmında bulunana ön bıngıldak denilir. Ön bıngıldağın kapanması yaklaşık bir yıl sürer. Başın arka kısmında bulunana arka fontanel denir. Bebek doğduktan birkaç ay sonra kapanır.
Transfontanel usg neden yapılır?
Bebeklerde kafa ultrasonu neden çekilir sorusunun cevabı şu maddeler ile açıklanabilir;
- Beyin doku hücrelerini ve gelişiminin incelenmesinde
- Tüm prematüre doğan bebeklerin takibinde
- Şüpheli veya bilinen kafa travmasında,
- Sinir sisteni bozukluğu belirtilerinde (yüzdeki malformasyonlar, makrosefali, vs.)
- Bebeklerde bıngıldak incelemesinde
- Bebeklerde beyin kanaması durumunda
- Beyinde genetik anomalilerin incelenmesinde
- Bebek beyninde su toplaması (Hidrosefali) veya ventrikülomegali durumunda,
- Doğum öncesi anormallikler dahil, önceden belgelenmiş anormalliklerin takibi veya gözetimi
- Ameliyat öncesi taramada
Bu gibi durumların incelenmesinde bu ultrason yöntemi tercih edilir.
Beyin ultrason çekimi ile tümörle, solid ve kistik kitleler nadir de olsa erkendoğan dönemde görülebilmektedir. Bazıları makrosefali ile ortaya çıkabilmektedir. Transfontanel usg ile tümör bölgesi, boyutu ve katı bileşenleri değerlendirebilir.
Beyin yapısı bozuklukları doğum öncesi ultrason ile teşhis edilir. MR, doğum sonrası karakterizasyon için altın standart olarak kabul edilir. Yenidoğan ultrasonu onları tanımlamaya ve izlemeye yardımcı olur.
Beyin doppler ultrason ile de beynin ana arterlerindeki kan akışı değerlendirilir.
Transfontanel usg nasıl yapılır?
Ultrason sonucunda doğru bir rapor elde edebilmek için simetrik ve ortalanmış bir görüntü elde etmek esastır. Bebeğin kafasına jel sürmeden önce (özellikle kılları çoksa) operatör işaret parmağıyla bıngıldağı bulmalı, boyut ve yeri değerlendirmelidir.
Bebeklerde kafatasını oluşturan kemikler arasında bag dokudan oluşan ve esneklik katan fontaneller (6 adet) mevcuttur. Bebek 2 yaşına geldiğinde bu dokular sertleşerek kemikleşir ve bebek kafatası tek kemik parçası haline gelir.
”Ön fontanel genellikle 12-15. Aylar arasında kapanır ve buna bıngındak denir. Daha erken veya daha geç aylarda kapanabilmektedir, bu durumda anomali şüphesi ile bebeği takip etmek gerekir.”
Bebek, radyoloji uzmanının tercihine göre, ultrason cihazına yakın olacak şekilde kafa yatağa paralel veya dik olarak konumlandırılabilir.
İncelemeyi yapacak olan Radyolog her zaman bebeğin kafasına karşı nazik olmalı ve prob ile cilt arasında hava boşlukları olmadan ses dalgalarının iyi iletimi için, mümkün olduğu kadar çok sıcak jel kullanmalı ve sıkıştırmadan kaçınmalıdır.
Radyoloji uzmanı kafa içini ekranda görselleştirmek için fontanelde en iyi konumu belirlediğinde, ultrason probunu hareket ettirmeden yalnızca önden arkaya ve sağdan sola eğmelidir.
Transfontanel nedir?
Ön, arka ve yan fontaneller yenidoğan dönemde bebeklerin kafatası oluşumunu tamamlayan yapılardır ve bebek büyüdükçe kemikleşirler.
Bebeklerde Transfontanel Ultrason ne kadar sürer?
İnceleme yaklaşık 15 dk içerisinde tamamlanır. İşlem sonrasında radyoloji uzmanı transfontanel usg raporu hazırlar. Hazırlanan rapor sonucuna göre yenidoğan çocuk uzmanı hekimler tedavi süreçleri şekillenir.
İncelemeyi kim yapar?
Transfontanel Ultrasonografi Radyoloji uzmanı hekimler tarafından yapılır. Ultrasonu yapacak hekimin tecrübesi, bebek beyin anatomisi ve patolojisi hakkında bilgi sahibi olması ve kullandığı ultrason cihazının teknolojisi de bir o kadar önemlidir.
İncelemede en doğru sonuçları elde edebilmek için kullanılan ultrason probunun seçimi de önemlidir. Her incelemede dışbükey ve doğrusal dönüştürücü kullanılması önerilir.
Yenidoğanlarda, yaklaşık 10 MHz’lik küçük bir eğrisel ultrason probu (dönüştürücü) kullanılması ilk adım olmalıdır. 6 aylık bir bebekte ise 8 MHz’lik eğrisel bir dönüştürücü kullanılması, fontanelin daha küçük boyutu ve yapıların daha derinde olmasından dolayı daha iyi görüntülerin elde edilmesini sağlayacaktır.
Lineer ultrason (13-18 MHz) her hastada beynin yüzeysel yapılarını (korteks, ekstraaksiyal boşluk, superior longitudinal sinüs vb.) değerlendirmek ve mümkünse daha derin yapıları özellikle preterm yenidoğanlarda değerlendirmek için kullanılmalıdır.
İncelemede Frekans; Bebeğin kafa yapısı, yaş ve boyutuna göre uyarlanmalıdır. 8-10 MHz, serebrum, beyin sapı ve beyincik dahil tüm beynin ilk taraması için yeterli frekanstır. Yüzeysel anatomik yapıların ikinci ayrıntılı değerlendirmesi için 9-18 MHz kullanılır.
Transfontanel ultrasonografi ne zaman yapılmalı?
Yenidoğan bebeklerin beyin yapılarının gelişimi ve fontanel açıklıkların kapanması yaklaşık olarak 18 ay’ı bulur. Bu nedenle bu inceleme bebeklerde 18 ay’a kadar yapılabilir. 18 aydan sonra kafatası kemik oluşumları ve fontanel açıklıklar kapanmaya başlayacağından dolayı bu ultrason yöntemi tercih edilmez.
Transfontanel Ultrason fiyatları 2022?
Hekimin tecrübesi ve ultrason cihazının teknolojisi fiyatlara belirleyen unsurlardır. Fiyatlar birçok sağlık merkezinde yaklaşık olarak aynı seyretmektedir. Detaylı bilgi için bize ulaşın lütfen.
Hidrosefali teşhisinde kullanılır mı?
Evet, bebeklerde beyinde su toplaması (Hidrosefali) teşhisinde bu ultrason incelemesine başvurulur. Ayrıca bu inceleme, makrosefali, baş çevresinde hızlı artış veya şişkin bir bıngıldak olan çocukların değerlendirilmesi için de gerçekten yararlıdır.