Lym (Lenfositler), vücudun bağışıklık yanıtında önemli bir rol oynayan bir tür beyaz kan hücresidir.
T hücreleri, B hücreleri ve doğal öldürücü hücreler dahil olmak üzere farklı lenfosit türleri vardır. Bu hücreler, zararlı mikroorganizmaları ve kanser hücrelerini tanımlayıp bunlara saldırarak vücudun enfeksiyonlarla ve diğer yabancı istilacılarla savaşmasına yardımcı olur.
Lenfositler (LYM), vücutta herhangi bir enfeksiyon veya iltihaplanma olup olmadığını veya bağışıklık sisteminin düzgün çalışıp çalışmadığını belirlemeye yardımcı olabilecek tam kan sayımı (CBC) adı verilen bir kan testi ile ölçülebilir.
Lym kemik iliğinde üretilir ve vücudu enfeksiyonlara ve diğer yabancı istilacılara karşı korumaya yardımcı olan bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdırlar.
Birkaç farklı lenfosit türü vardır;
- T hücreleri (T lenfositleri olarak da bilinirler), enfekte olmuş hücrelere doğrudan saldırarak ve diğer bağışıklık hücrelerini aktive ederek bağışıklık tepkisini koordine etmeye yardımcı olur.
- B hücreleri (B lenfositleri olarak da bilinir), bakteri ve virüsler gibi yabancı istilacıları tanımlamaya ve nötralize etmeye yardımcı olan antikorlar üretir.
- Natural Killer (NK) hücreler, enfekte hücrelere, kanser hücrelerine ve diğer anormal hücrelere doğrudan saldırıp onları öldürebilen bir lym türüdür.
Lenfositler, patojenleri veya kanser hücrelerini tanıyabilir ve hatırlayabilir ve aynı patojen veya kanser hücreleri yeniden karşılaştığında hızlı yanıt verebilir.
Vücudun enfeksiyonlara, kansere ve diğer hastalıklara karşı savunmasında kritik bir rol oynarlar ve genel sağlığın korunmasına yardımcı olurlar.
Lym yüksekliği nedir?
Bir kan testindeki yüksek lenfosit sayısı, vücutta bir enfeksiyon veya iltihaplanma olduğunu veya vücudun aktif olarak bir enfeksiyon veya başka bir yabancı istilacıyla savaştığını gösterebilir.
Bu lenfositoz olarak bilinir. Lenfositozun bazı yaygın nedenleri arasında soğuk algınlığı, mononükleoz ve bazı pnömoni türleri gibi viral enfeksiyonlar bulunur. Strep boğaz ve idrar yolu enfeksiyonları gibi bakteriyel enfeksiyonlar da lym’lerde artışa neden olabilir.
Bazı durumlarda, kan tahlilinde yüksek bir lenfosit sayısı, lenfoma adı verilen bir kan kanseri, bir otoimmün bozukluk veya alerjik reaksiyon gibi kronik bir durumun işareti olabilir.
Lenfositoz olarak da bilinen kandaki yüksek düzeyde lenfosit, çeşitli tıbbi durumların bir göstergesi olabilir. Yüksek lym sayısının en yaygın nedenleri viral enfeksiyonlar, bakteriyel enfeksiyonlar ve parazitik enfeksiyonlar gibi enfeksiyonlardır.
Kan tahlilinde lym’nin diğer nedenleri şunlardır;
- Tüberküloz, HIV ve hepatit gibi kronik enfeksiyonlar
- Lupus ve romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar
- Kanser, özellikle lenfomalar ve lösemi
- Lityum, interferon ve kortikosteroidler gibi bazı ilaçlar
Kan tahlilinde yüksek lym sayısının tek başına herhangi bir özel durum için tanısal olmadığını ve altta yatan nedeni belirlemek için daha fazla test gerektirdiğini not etmek önemlidir.
Lenfositozun nedenini belirlemek için tam kan sayımı, idrar tahlili, göğüs röntgeni, BT taraması ve kemik iliği aspirasyonu gibi diğer testler kullanılabilir.
Lym düşüklüğü nedir?
Lenfopeni olarak da bilinen bir kan testinde düşük bir lenfosit sayısı, vücudun bağışıklık sisteminin düzgün çalışmadığını gösterebilir.
Bu, bir kişiyi enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirebilir. Lenfopeninin bazı olası nedenleri şunlardır:
- LYM’lere zarar verebilen veya yok edebilen HIV ve AIDS gibi viral enfeksiyonlar
- Kemoterapi ve kortikosteroidler gibi bazı ilaçlar lenfosit üretimini baskılayabilir
- Kanser, lupus ve romatoid artrit gibi bazı tıbbi durumlar da kandaki lym sayısını etkileyebilir
- B12 vitamini ve folat gibi beslenme eksiklikleri de lenfopeniye neden olabilir
Düşük lenfosit sayısının da geçici bir durum olabileceğini ve ciddi bir soruna işaret etmeyebileceğini not etmek önemlidir.
Lenfosit referans aralığı?
Bir kan tahlilinde lenfosit normal değeri, testi yapan laboratuvara bağlı olarak değişebilir. Genel olarak, yetişkin lenfosit sayısı için normal aralık, kanın mikrolitresi başına 1.000 ila 4.800 arasındadır.
Bununla birlikte, lym sayısı için normal bir aralık, toplam beyaz kan hücresi sayısının yüzdesi olarak da ifade edilebilir. Tipik olarak, beyaz kan hücrelerinin yüzdesi olarak lenfositler için normal aralık %20-40 arasındadır.
LYM sayısı için normal aralığın kişinin yaşına, cinsiyetine ve genel sağlığına bağlı olarak değişebileceğini not etmek önemlidir.
Lenfositler ne işe yarar?
Lenfositler, vücudu enfeksiyonlara ve diğer yabancı istilacılara karşı korumaya yardımcı olarak vücudun bağışıklık yanıtında kritik bir rol oynar. Bunu şu şekilde yaparlar:
- Belirli patojenleri veya kanser hücrelerini tanımak ve bunlara yanıt vermek.
- Bağışıklık yanıtının etkinleştirilmesi: T hücreleri, patojenleri yutmak ve yok etmek için makrofajlar gibi diğer bağışıklık hücrelerini etkinleştirir. B hücreleri, patojenleri nötralize eden antikorlar üretir. NK hücreleri doğrudan enfekte hücrelere, kanser hücrelerine ve diğer anormal hücrelere saldırır ve onları öldürür.
- Bellek hücreleri: Lenfositler, ilk enfeksiyon veya maruziyetten sonra patojenleri veya kanser hücrelerini hatırlayabilir. Bu, aynı patojen veya kanser hücrelerinin yeniden karşılaşması durumunda vücudun daha hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermesini sağlar.
Özetle, lenfositler, doğrudan enfekte hücrelere saldırarak ve diğer bağışıklık hücrelerini aktive ederek, yabancı istilacıları tanımlayan ve nötralize eden antikorlar üreterek ve doğrudan enfekte hücrelere, kanser hücrelerine saldırarak ve onları öldürerek bağışıklık tepkisini koordine etmeye yardımcı olan bir tür beyaz kan hücresidir.
Lenfositler nerede bulunur?
Vücutta bulunurlar, ancak esas olarak lenf düğümleri, dalak, timus ve kemik iliğini içeren lenfatik sistemde bulunurlar.
Ayrıca kanda ve bağırsak, akciğer ve deri gibi diğer dokularda az sayıda bulunurlar. LYM’ler, virüsler ve bakteriler gibi yabancı istilacıların yanı sıra kanser hücreleri gibi anormal hücreleri tanımlamak ve bunlara yanıt vermekten sorumludur.
Lenfositler neye benzer?
Lenfositler, tipik olarak kırmızı kan hücreleri ile aynı boyutta olan küçük, yuvarlak hücrelerdir. Hücrenin sıvı kısmı olan az miktarda sitoplazmaya ve hücrenin çoğunu kaplayan büyük, yuvarlak bir çekirdeğe sahiptirler.
Lenfositlerin sitoplazması hafif bazofilik olabilir, yani belirli boyalarla boyandığında mavi görünebilir. Ayrıca az sayıda organele ve az miktarda sitoplazmaya sahip olmaları ile karakterize edilirler.
İki tip LYM vardır, T hücreleri ve B hücreleri. T hücreleri aynı zamanda T lenfositleri olarak da adlandırılır ve hücre aracılı bağışıklıkta yer alırken, B lenfositleri olarak da adlandırılan B hücreleri hümoral bağışıklıkta yer alır ve antikor üretir.
Hem T hem de B hücreleri, bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için önemlidir, ancak farklı işlevleri ve görünümleri vardır.
T hücreleri, yüzeylerinde T hücresi reseptörlerinin varlığı ile karakterize edilirken, B hücreleri, B hücresi reseptörlerine sahiptir. Ek olarak, T hücreleri tipik olarak B hücrelerinden daha fazla sitoplazmaya sahiptir ve daha düzensiz bir şekle sahiptir.
Lenfosit artışı belirtileri nelerdir?
Lenfosit (lym) artışına neden olan durumların belirtileri, durumun altında yatan nedene göre değişiklik gösterebilir.
Yüksek LYM sayısına neden olan durumlarla ilişkili bazı yaygın semptomlar;
- Tükenmişlik
- Zayıflık
- Ateş
- Gece terlemeleri
- Şişmiş lenf düğümleri
- Kilo kaybı
- Nefes darlığı
- Karın ağrısı
- Deri döküntüsü
Bununla birlikte, lym artışına neden olan bazı durumların hiç semptom göstermeyebileceğini veya semptomların çok hafif olabileceği unutulmamalıdır.
Ek olarak, ateş ve şişmiş lenf düğümleri gibi bazı semptomlar başka koşullardan da kaynaklanabilir ve lenfosit bozukluklarına özgü değildir.
Bir lenfosit kanseri olan lenfoma durumunda, semptomlar yorgunluk, kilo kaybı, ateş, gece terlemeleri ve şişmiş lenf düğümlerini içerebilir. Lenfoma ileri bir aşamadaysa göğüs ağrısı, nefes almada zorluk, karın ağrısı veya baş ağrısı ve kafa karışıklığı gibi nörolojik semptomlara da neden olabilir.
Lenfosit yüksekliği ne zaman tehlikeli?
Lenfositoz olarak da bilinen kandaki yüksek lenfosit seviyesi, kendi başına mutlaka tehlikeli değildir.
Bununla birlikte, daha fazla değerlendirme ve tedavi gerektiren altta yatan bir tıbbi durumun bir göstergesi olabilir. Lenfositozun tehlikeli hale geldiği seviye, durumun altında yatan nedene bağlıdır.
Lenfositozun nedeni sepsis gibi ciddi bir enfeksiyon ise, hemen tedavi edilmezse yaşamı tehdit edici olabilir. Nedeni kronik lenfositik lösemi gibi bir lösemi türüyse, ileri aşamaya ilerleyip vücudun diğer bölgelerine yayılabileceği için uzun süre tedavi edilmezse tehlikeli hale gelebilir.
Yüksek lym sayısının tek başına herhangi bir özel durum için tanısal olmadığını ve altta yatan nedeni belirlemek için daha ileri testler gerektirdiğini akılda tutmak önemlidir.
Altta yatan bir durum bulunursa, spesifik tedavi ve prognoz lenfositozun nedenine bağlı olacaktır.
Lenfosit düşüklüğü Covid ile ilişkili mi?
Lenfopeni olarak da bilinen düşük lenfosit sayısı, SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu hastalık olan COVID-19 ile ilişkilendirilebilir.
Lenfopeni, kandaki LYM sayısının 1.000/microL’den az olması olarak tanımlanır. Lenfopeni, bazı COVID-19 hastalarında bağışıklık sisteminin virüse verdiği yanıtın bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
COVID-19 enfeksiyonunda virüs, lenfositleri enfekte edip öldürebilir, bu da kandaki bu hücrelerin sayısında azalmaya yol açar. Bu, bağışıklık sisteminin virüs ve diğer enfeksiyonlarla savaşmasını zorlaştırabilir.
Lenfopeni, bazı COVID-19 hastalarında görülebilen ciddi bir bağışıklık tepkisi olan sitokin fırtınasının bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.
Bununla birlikte, tüm COVID-19 hastalarının lym sayısının düşük olmayacağını ve tanıyı doğrulamak için PCR gibi başka testlerin gerekli olduğu bilinmektedir.
Düşük bir lym sayısına ayrıca kanser, otoimmün bozukluklar ve COVID-19 dışındaki enfeksiyonlar gibi başka durumlar da neden olabilir.
