Pankreastaki her kistin kötü huylu bir tümör niteliği taşımaması ve sadece tümör özelliği bulunan pankreas kistinin kansere dönüşme eğiliminin olması, buradaki kist çeşitlerinin önemini ortaya çıkarmaktadır.
Çoğu iyi huylu olan ve tesadüfen tanısı konulan pankreas kistleri nadiren enfekte olabilmektedir. Hastaların, özellikle düşmeyen ateşin eşlik ettiği karın ağrısı şikayetlerinde mutlaka uzman bir hekime başvurmaları önemlidir.
Öyle ki yırtılmış bir pankreas kisti, tıbbi bir acil durum olabilmektedir. Böyle bir durumda, oluşan yırtık nedeniyle kistin, karın boşluğunu enfekte etmesi durumu söz konusudur.
4 farklı pankreas kistinden söz edilebilir:
- Müsinöz Kistik Tümörler: Çoğunlukla 50 yaş üzerindeki kadınlarda görülen bu kistler, pankreas kisti tiplerinin neredeyse yarısını oluşturmaktadır. Pankreasın gövde ve kuyruk bölümünde yer alan bu oluşumların kansere dönüşme riski de oldukça yüksektir.
- Seröz Kistik Tümörler: Genellikle 2 cm’den daha küçük olan ve aynı anda birden fazla yerde görülen bu kistik yapılar, pankreasın baş bölgesinde ortaya çıkmaktadır. 60 yaş üstü kadınlarda ortaya çıkan bu kistlerin kansere dönüşme ihtimali düşüktür.
- İntraduktal Papiller Müsinöz Tümörler: Oldukça yakın bir dönemde tanımlanan bu kist tipi, kendi içerisinde ana pankreas kanalı ve yan kanal dalları olmak üzere 2 farklı yerde görülebilmektedir. Ana kanalda görülen kistlerin ise diğerine oranla kansere dönüşme olasılığı daha fazladır.
- Solid Pseudopapiller Kistik Tümörler: Yine kadınlarda daha sık görülen bu tümör çeşidi, diğer tiplerden farklı olarak gençlerde de ortaya çıkabilmektedir. Pankreasın kuyruk kısmında görülen bu kistler hem iyi huylu pankreas kisti hem de kötü huylu olabilmektedir.
Buna göre kistin, kansere dönüşme ihtimaline göre hayati tehlike oluşturma olasılığının arttığı da söylenebilmektedir. Şüpheli bulguları olan hastalarda, maligniteden ölüm oranını azaltmak için kistik lezyonun cerrahi olarak çıkartılmalıdır.
Pankreas kisti olanlar nasıl beslenmeli?
Pankreas kisti bulunan hastaların, meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, az yağlı süt ürünleri ve diğer yağsız protein kaynaklarını içeren yüksek proteinli, besleyici değeri yüksek diyetler dahilinde beslenmesi önemlidir.
Özellikle lif oranı yüksek besinler, sindirimi kolaylaştırarak pankreası rahatlatmaktadır. Bu süreçte beslenme değerlendirmeleri ve diyet değişiklikleri bireysel olarak yapılmaktadır. Öyle ki her hastanın durumu benzersizdir ve bireyselleştirilmiş bir plan gerektirir.
Ancak genel geçer olarak, aşırı yağlı yiyeceklerden ve alkolden uzak durulmalıdır. Bununla birlikte trigliseriti artıran şekerli gıdaları tüketmek de pankreas kisti olan kişiler için doğru bir seçim değildir.
Pankreas kisti bitkisel tedavi?
Pankreası temizlediği bilinen bitkiler arasında ilk akla gelenler yeşil çay, zerdeçal, çörekotu, adaçayı, meyan kökü, ekinezya ve kekiktir.
Bu bitkiler, uzman bir hekimin kontrolünde olmak üzere belli rutinlerde ve doğru şekilde tüketildiği takdirde pankreas kanserine karşı vücudu koruma özelliğine sahiptir.
Vücudun işlevini destekleyen bu doğal ürünler, aynı zamanda sindirim sisteminin olması gerektiği gibi çalışmasına da yardımcı olmaktadır.
Pankreas kisti ilaç tedavisi ise kesinlikle hekim kontrolünde takip edilmelidir.
Pankreas nedir?
Pankreas, karaciğerin altında bulunan ve mide ile omurga arasında yerleşen bir salgı organıdır. Üç bölümden oluşan pankreas, sindirim için gerekli olan enzimleri üretmekle ve kanal yardımıyla duodenum olarak adlandırılan ince bağırsakların ilk kısmına aktarmakla görevlidir.
Bunun yanı sıra kan şekerinin normal seviyelerde kalması adına gerekli tüm hormonlar ve enzimler de bu organ aracılığıyla üretilmektedir. Normalde bu enzimler ve hormonlar, pankreastan çıkıp vücudun diğer bölgelerine girmeden aktif hale gelmemektedir.
Buna göre pankreasın kısımları; duodenuma bağlı bir baş bölümü, daha basık ve uzun bir vücut bölümü ve dalağa bağlı kuyruk bölümü olarak gruplandırılabilmektedir.
Pankreas ayrıca mide asitlerini nötralize eden bikarbonatları üretmekte de rol oynamaktadır. Bu sıvılar, küçük tüpler aracılığıyla daha büyük olan pankreas kanalına taşınmaktadır. Ortak safra kanalı ise yağları parçalayan bir madde olan safrayı karaciğer ve safra kesesinden, pankreas başı yoluyla ince bağırsağa aktarmaktadır.
Pankreas kisti nedir?
Bazı durumlarda gelişen pankreas kistleri ve psödokistler ise pankreastaki anormal büyümelerdir. Pankreas kistleri, epitel ile kaplı ve pankreasın üzerinde veya içinde bulunan ve sıvı içeren kapalı keseler olarak açıklanabilir.
Bu kistler, iyi huylu psödokistler olabilecekleri gibi kötü huylu olan ve yayılma eğilimi gösteren habis kistler şeklinde de oluşabilmektedir.
Buna göre birkaç farklı pankreas kisti türü olduğunu söylemek mümkündür. Öyle ki bazı pankreas kistleri, genetik bir bozukluk olan von Hippel-Lindau hastalığı gibi nadir sorunlardan kaynaklı da görülebilmektedir.
Pankreas psödokistleri ise akut ya da kronik pankreatite bağlı oluşan komplikasyonlardır. Fibröz doku ile çevrili olan kistler, enflamatuvar pankreas sıvısı veya yarı katı madde içermektedir.
Pankreasın bazı kısımlarındaki doku hasarı sonrasında oluşan yırtıklardan açığa çıkan sıvının, pankreasın içinde veya etrafında birikmesi sonucu oluşan kistik yapılar psödokist olarak adlandırılmaktadır.
Bununla birlikte özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Pankreasın kanal sistemlerinde (pankreatik duktal) bir tıkanıklıktan kaynaklanır
- Şekilleri yuvarlak veya ovaldir
- En yaygın görülen pankreas kistik lezyonlarıdır
- Nadir görülen iyi huylu büyümelerdir
Pankreas kisti belirtileri?
Psödokistler de dahil olmak üzere pankreas kistleri varlığında genellikle orta şiddette seyreden belirtilerle görülebilmekte ve bazen de bu kistler asemptomatik olabilmektedir.
Semptomlar, pankreatit atağını takip eden günlerde başlayabilmekte veya aylar sonra izlenebilmektedir.
Buna göre en yaygın semptomlar şunları içerir:
- Karında ve bazen sırtta şiddetli görülen ve geçmeyen ağrı,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Karın şişkinliği,
- Kilo kaybı,
- Sarılık veya pankreatit oluşumu,
- Yemeye başladıktan hemen sonra tokluk hissetme.
Pankreasta hipodens lezyon nedir?
Normal pankreas dokusunda bol miktarda kan bulunurken, kanserli pankreas dokusunda kan miktarı daha azdır. Bu nedenle, pankreas adenokarsinomu, kontrastlı bilgisayarlı tomografide normal pankreas dokusuna kıyasla sıklıkla hipodens veya izodens bir lezyon olarak ortaya çıkar.
Hipodens lezyonlar, leke şeklinde görülmekte ve diğer lezyon çeşitlerine oranla dokuda daha az bozulma olduğuna işaret etmektedir. Buna göre pankreastaki düşük lezyon yoğunluğunu tanımlayan bu terim, bölgede muhtemel yağlanmanın da bir göstergesi olabilmektedir.
Pankreasta kistik lezyon ne demek?
Pankreasta farklı tipte benign veya malign kistik lezyonlar görülebilmektedir. Pankreatik kistik lezyonlar, patoloji terimleri altında edinilmiş kistler, konjenital kistler ve kistik neoplazmlar olarak sınıflandırılmaktadır.
Edinilmiş kistler grubu altında yer alan pankreatik psödokist, pankreas kistik lezyonları arasında en yaygın görülendir. Kalan vakaların çoğunluğunda ise neoplazmlardan meydana gelen kistik oluşumlara rastlanmaktadır.
Pankreas psödokistleri, sızan pankreas sıvılarının toplanması sonucu oluşmaktadır. Pankreatit sırasında pankreasın yanında görülebilmektedir. Pankreas psödokistleri gerçek pankreas kistlerinden farklıdır. Hem kistler hem de psödokistler sıvı koleksiyonlarıdır.
Gerçek bir kist kapalı bir yapıdır. Bir psödokist kapalı değildir ve onu yakındaki dokudan ayıran bir epitel hücre astarına sahip değildir. Bu fark önemlidir.
Öte yandan nadiren kanser riski taşıyan bu kistler, pankreas apselerinden de ayrışmaktadır. Apseler pankreatit sırasında da oluşur. Ancak sıvı ve yarı katı parçaları içerirler. Psödokistler ise sadece sıvı içermektedir.
Öte yandan ihtiyaç halinde ve elbette ki uzman bir hekimin kontrolünde multivitaminler, kalsiyum, demir, folat, E vitamini, A vitamini, D vitamini ve B12 vitamini takviyesi yapılabilir.
Pankreas kisti tehlikeli mi?
Pankreas kistlerinin çoğu iyi huyludur yani kanserli değildir. Zarar verme veya semptomlara neden olma olasılığı düşüktür.
Ancak bazıları prekanserözdür ve pankreas kanserine dönüşme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, ne tür bir kiste sahip olduğunuz önemlidir.
