Ganglion kisti için cerrahi olmayan bir tedavi seçeneği “bozuk para tedavisi” veya “iğneleme” olarak adlandırılır. Bu, kisti delmek ve içindeki sıvıyı çıkarmak için bir iğne kullanmayı içerir.
Prosedür tipik olarak hastane şartlarında bir ortamda yapılır ve herhangi bir anestezi gerektirmez. İğne kiste sokulur ve içindeki sıvı çekilir, kist çöker ve daha az fark edilir hale gelir.
Kist zamanla tekrarlayabilir, bu nedenle bu işlemin tekrarlanması gerekebilir. Bu prosedür güvenli ve etkili kabul edilir, ancak kistin geri gelmesini önlemede her zaman başarılı değildir.
Ganglion Kisti
Ganglion kisti, eklemlerin ve tendonların yakınında görülen ve cilt yüzeyinin altında konumlanan sıvı dolu bir yumrudur.
Genellikle herhangi bir belirtiye neden olmayan bu oluşumlar, birçok vakada kendiliğinden kaybolabilmektedir. Bu kistler sıklıkla el bilekleri, tendonları veya eklemleri boyunca görülmekte ve bu sebeple el bileği kisti olarak da bilinmektedir.
Bununla birlikte ganglion kistlerine ayak bölgesinde ve özellikle ayak bileklerinde rastlamak da mümkündür.
Ganglion kisti nedir?
Bir ganglion, vücuttaki eklemlerin veya tendonların üzerinde veya yakınında oluşan bir kist türüdür. Tipik olarak berrak, yoğun bir sıvı ile doludur ve bilek, el, ayak veya ayak bileğinde bulunabilir.
Ganglionlar kanserli olmasalar da, bir sinire baskı yaparlarsa veya hareket ettirildiklerinde baskı veya tahrişe neden olan bir yerde bulunurlarsa ağrıya veya rahatsızlığa neden olabilirler.
Semptomlara neden oluyorlarsa cerrahi veya aspirasyon (kistteki sıvının boşaltılması) ile tedavi edilebilirler.
Aniden ortaya çıkabilen veya zaman içerisinde yavaşça gelişebilen ganglion kistleri, çoğunlukla 20-40 yaş arası kişilerde görülen içi sıvı dolu kese benzeri oluşumlardır.
Tipik olarak yuvarlak veya oval biçimde oluşan ganglion kistleri için tedavi seçenekleri, sorunun neden olduğu semptomlara ve kistin büyüklüğe göre değişebilmektedir.
Bir ganglion kisti bezelye büyüklüğünde olabileceği gibi çok daha büyük boyutlarda da ortaya çıkabilmektedir. İçi jöle benzeri yumuşak bir sıvı ile dolu olan bu kistlerin tedavisi için bazı durumlarda ganglionektomi adı verilen cerrahi bir prosedüre de ihtiyaç duyulabilmektedir.
Kadınlarda görülme olasılığı erkeklere oranla daha fazla olan bu yumruların, küçük yaştaki çocuklarda ortaya çıkma ihtimali de vardır. Yaygın olmakla birlikte çoğu zararsız olan bu kistler, vücuttaki konumlarına göre yeniden adlandırılabilmektedir.
Buna göre;
- Dorsal bilek ganglion kisti: Bileğin üzerinde görülmektedir.
- Volar bilek ganglion kisti: Bileğin, avuç içi tarafında oluşmaktadır.
- Retinaküler kist: Elde meydana gelen kistler ise bu şekilde adlandırılır.
Ganglion kisti neden olur?
Bir eklemi veya tendonu kaplayan ince doku kılıfının, bazı durumlarda herhangi bir travma nedeniyle yırtılması söz konusu olabilmektedir. Buna bağlı olarak açığa çıkan eklem sıvısının yol açtığı şişlik ile meydana geldiği düşünülen ganglion kistinin ise nasıl oluştuğuna dair henüz net bir bilgi bulunmamaktadır.
Öte yandan 2,5 cm kadar büyüyebilen bu kistlerin içerisindeki sıvının, eklemlerde nem ve kayganlık sağlamakla görevli sinovyal sıvıya benzediğini söylemek de mümkündür.
Ancak kist sıvısı; albümin, hyalüronik asit, globumin ve glukozamin gibi içerikleri bakımından sinovyal sıvıdan ayrışmaktadır.
Ganglion kisti oluşumuna dair bir diğer tahmin ise sık yapılan egzersizlerdir. Özellikle zayıf eklem ve tendonların egzersiz süresince çok sık kullanılması, ganglion kisti oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir.
Böyle bir durumda ise eklemi dinlendirmek, kistin küçülmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte el bölgesinde artrit bulunan kişilerde de ganglion kisti oluşma ihtimali çok daha fazladır.
Bu grup hastalarda kist, çoğunlukla parmak uçlarının yakınında olacak biçimde, tırnağa en yakın eklemde oluşmaktadır. Ancak, parmakla bir ganglion kistinin bulunması, kişinin kesin olarak artriti olduğu anlamına da gelmemektedir.
Ganglion kisti belirtileri nelerdir?
Derinin yüzeyinin hemen altında yer alan yumru oluşumu, ganglion kistinin en tipik belirtisidir. Boyut ve şekil bakımından farklılıkları bulunan bu yumrular, zaman içerisinde bölgenin kullanımına bağlı olarak büyüme eğilimi de gösterebilmektedir.
Genellikle herhangi bir acı veya sızı hissine yol açmayan kistler, bölgedeki bir sinire baskı yaptıkları takdirde karıncalanmaya, kas güçsüzlüğüne, ağrıya ve uyuşukluğa neden olabilmektedir.
Bazı durumlarda hissedilemeyecek kadar küçük olabilen ganglion kistlerinin dokusu ise oldukça pürüzsüzdür.
Jimnastik ve benzeri sporlar esnasında bileklerini tekrar tekrar zorlayan kişilerde rastlanma olasılığı çok daha fazla olan bu kistlerin gelişim riskini artırabilecek faktörler ise şunları içermektedir:
- Parmak veya bilek bölgesinde meydana gelen yaralanmalar,
- Eklem ve tendon iltihaplanmaları,
- Tekrarlayan bilek ve parmak aktivitelerine bağlı travmalar,
- Artrit ve benzeri kronik hastalıklar.
Ganglion kisti kansere dönüşür mü?
Ganglion kistleri her insanda farklı biçim ve büyüklükte oluşabilmektedir. Buna göre dokunulduğunda genellikle sert bir yumru olarak hissedilen bu kistler, bazı vakalarda çok daha yumuşak bir yapıda olabilmektedir.
Klinik muayenelerde kolaylıkla tespit edilebilen ganglion kistlerinde, eşlik eden ileri düzey ağrılar olmadığı sürece herhangi bir tanı veya teşhis yönteminin kullanılmasına gerek duyulmamaktadır.
Altta yatan herhangi bir başka nedenden şüphelenildiği durumlarda ise röntgen, ultrason veya manyetik rezonans görüntüleme testlerine başvurulabilmektedir.
Herhangi bir ağrıya sebep olmayan kistlerde tedavi zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ganglion kistlerinin zararlı oluşumlar olmaması ve kansere dönüşme veya başka bölgelere yayılma risklerinin bulunmaması, bu sorunun insan sağlığı için herhangi ciddi bir tehdit oluşturmadığının da göstergesidir.
Ganglion kisti nasıl geçer?
Ganglion kistlerini önlemek mümkün değildir. Ancak bazı tedavi yöntemleri ile önceden oluşmuş keseleri ortadan kaldırmak mümkün olabilmektedir. Buna göre ganglion kisti tedavileri şunları içerir:
- İltihap önleyici ilaçlar, şişliği en aza indirerek hafif seviyedeki rahatsızlığı dahi ortadan kaldırabilir.
- Kist bulunan bölgenin hareket etmesini önlemek için splintler kullanılabilir. Bu, eklem hareketliliğini kısıtlayarak daha fazla tahrişin veya şişliğin ortaya çıkmasını engelleyecektir.
- Aspirasyon yönteminin uygulandığı durumlarda ise bir iğne ile ganglion kist sıvısı boşaltılmaktadır. Lokal anestezi ile uygulanan bu prosedür, volar bilek kistleri için ise önerilmemektedir.
- Ağrının yoğun olduğu durumlarda tercih edilen ve lokal veya genel anestezi altında uygulanabilen cerrahi eksizyon ise ganglion kistinin kökten itibaren çıkarılmasını içermektedir. Ameliyat, açık cerrahi yöntemle yapılabileceği gibi artroskopi adı verilen ve daha küçük kesiklerle tamamlanan kapalı teknikle de gerçekleştirilebilmektedir.
Ganglion kisti için bitkisel tedavi var mı?
Ganglion kisti için evde uygulanabilecek bazı yöntemler, kist semptomlarının azalmasına yardımcı olabilmektedir.
Buna göre sıcak kompreslerin düzenli uygulanması ile kan dolaşımını artırmak ve bu bölgeyi sıvı drenajına teşvik etmek mümkün olabilmektedir. Ancak bu uygulama, kistin büyümesinin önüne geçememektedir.
Bununla birlikte el ve bilek hareketlerini minimuma indirmek de hem kist olan bölgenin sürtünmeye bağlı tahrişini önlemeye hem de ağrıların azalmasına yardımcı olacaktır.
Eğer ganglion kisti ayak bölgesinde bulunuyorsa, bol ayakkabılar tercih edilmeli veya bunların bağlama şekilleri değiştirilmelidir.
Öte yandan anti-inflamatuar ve analjezik özelliklere sahip bazı uçucu yağlar da semptomları yönetmeye yardımcı olabilmektedir.
Bunlar arasında limon otu yağı, hint yağı ve çay ağacı yağı en çok bilinenleridir. Ayrıca, doğal iyileştirici özelliklere sahip aloe vera ve iltihaplanma, şişme ve ağrıyla savaşmaya yardımcı olan kurkumin içerikli zerdeçal da ganglion kisti tedavisinde kullanılan bitkilerdir.
Ancak her durumda uygulamaların mutlaka bir doktor kontrolünde yapılması ve kistin herhangi bir şekilde delinmemesi ve patlatılmaması oldukça önemlidir.
Ganglion kisti patlarsa ne olur?
Bazı durumlarda ganglion kistleri, özellikle aşırı büyümeleri sonucunda patlayabilmektedir. Bu durum kistin tamamen ortadan kalkmasını sağlamaktadır. Böyle bir durumda mutlaka uzman bir hekime başvurulmalı ve bölgenin pansumanının yapılması sağlanmalıdır.
Ganglion ve benzeri kistleri bilinçli olarak delmek, patlatmak veya bölgede kesi oluşturmak ise oldukça tehlikelidir.
Böyle bir durumda çevre dokular zarar görebilmekte ve bölgede enfeksiyon oluşumu meydana gelebilmektedir. Öte yandan hastalar, kist üzerine herhangi bir cisim ile vurmaktan veya bu bölgeye baskı uygulamaktan da kaçınmalıdır.
Ganglion kisti hangi bölüm bakıyor?
Ganglion kistlerinin, vücut eklemlerine bağlı ortaya çıkan oluşumlar olmaları sebebiyle, bu sorunu yaşayan hastaların öncelikle ortopedi ve travmatoloji bölümü doktorlarına başvurmaları gerekmektedir.
Tecrübeli bir ortopedi uzmanı, kistin tanısını rahatlıkla koyabilecek ve gerekli tedavi planlamasını yapabilecektir. İhtiyaç halinde hasta, daha sonrasında el cerrahisine de yönlendirilebilir.
Ganglion kisti kremi?
Ganglion kistlerini tedavi etmek için özel olarak tasarlanmış herhangi bir özel krem olduğu söylenemez.
Bununla birlikte, ganglion kistleriyle ilişkili ağrı ve rahatsızlığı biraz olsun hafifletebilecek bazı reçetesiz kremler ve merhemler vardır. Bunlar mentol, kapsaisin veya diğer ağrı giderici bileşenler içeren ürünleri içerir.
Bu kremlerin semptomatik rahatlama sağlayabileceğini ancak kistin kendisinin küçülmesine veya çıkarılmasına yardımcı olmayacağını unutmamak önemlidir.
Ağrı veya rahatsızlığa neden olan bir kist için yaygın tedavi cerrahi veya aspirasyondur.
Ganglion kisti ameliyatı?
Bir ganglion kistini çıkarma ameliyatı tipik olarak ayakta tedavi prosedürü olarak gerçekleştirilir. Kist tipik olarak kist üzerinde küçük bir kesi yapılarak ve ardından sıvının bir iğne ve şırınga kullanılarak aspire edilmesiyle çıkarılır.
Kist daha sonra çevreleyen dokudan kesilerek çıkarılabilir. Alan daha sonra dikişlerle kapatılır ve hasta, iyileşirken bölgeyi korumak için tipik olarak bir atel veya bandaj giyer.
İyileşme süresi değişebilir, ancak çoğu insan birkaç hafta içinde normal aktivitelerine dönebilir.
Ganglion kisti evde tedavi?
Ganglion kistleri, en sık bilek ve elin tendonları veya eklemleri boyunca gelişen kanserli olmayan topaklardır. Ganglion kistleri için tedavi seçenekleri şunları içerir:
Gözlem: Kist küçükse ve herhangi bir belirti vermiyorsa, zamanla boyutunun değişip değişmediği veya kendi kendine kaybolup kaybolmadığı basitçe gözlemlenebilir.
Aspirasyon: Bu prosedür, sıvının bir iğne ve şırınga kullanılarak kistten boşaltılmasını içerir. Kist geri dönerse tekrarlanması gerekebilir.
Cerrahi: Kist ağrıya neden oluyorsa veya eklemin işlevini engelliyorsa, cerrahi eksizyon önerilebilir.
Evde tedavi: Günde birkaç kez 15-20 dakika boyunca kiste bir torba donmuş sebze veya buz torbası uygulamak ağrı ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Eklemi hareketsiz hale getirmek için bir bileklik veya atel takmak da ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Ağrıya neden olan veya etkilenen ekleme baskı uygulayan faaliyetlerden kaçınmak da yardımcı olabilir.
Evde tedavinin tüm kistler için etkili olmayabileceğini unutmamak önemlidir ve herhangi bir tedaviye başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.
Ganglion kisti egzersizleri?
Egzersizler, etkilenen eklemin gücünü ve esnekliğini geliştirmeye yardımcı olabileceğinden, ganglion kistleri olan kişiler için faydalı olabilir.
Bununla birlikte, ağrı veya rahatsızlığa neden oluyorsa egzersizlerin yapılmaması gerektiğine dikkat etmek önemlidir.
İşte ganglion kistleri için faydalı olabilecek bazı egzersiz örnekleri:
Bilek fleksör ve ekstansör germe: Ön kolunuzun üst ve alt kısmındaki kasları germek için bileğinizi hafifçe öne ve arkaya doğru bükün.
Bilek daireleri: Kolunuzu önünüzde tutun ve bölgedeki tendonları germek için bileğinizle daireler çizin.
Parmak uzantıları: Elinizi önünüzde tutun ve bölgedeki tendonları germek için parmaklarınızı birer birer hafifçe düzeltin.
Sıkma topu egzersizi: Kavrama gücünü ve eldeki kasların gücünü artırmak için yumuşak bir top veya stres topu sıkın.
Bilek ve parmak güçlendirme egzersizleri: Semptomlar düzeldikçe el ve parmak egzersizlerinin direncini kademeli olarak artırın.
Herhangi bir egzersiz rejimine başlamadan önce bir fizyoterapiste veya sağlık uzmanına danışmanız önemlidir, çünkü bunlar sizin için hangi egzersizlerin faydalı olacağı ve bunları güvenli bir şekilde nasıl yapacağınız konusunda size rehberlik edebilir.
Ganglion kisti kansere dönüşür mu?
Ganglion kistleri, el ve bileğin tendonları veya eklemleri boyunca gelişen kanserli olmayan (iyi huylu) yumrulardır. Bir kanser türü olarak kabul edilmezler ve bir kişinin kansere yakalanma riskini artırmazlar.
Bir fıtıklaşma veya eklemden veya bir tendon kılıfından oluşan sıvı dolu bir keseden kaynaklanırlar.
Ganglion kistleri ağrılı olabilir veya rahatsızlığa neden olabilir, ancak tipik olarak zararlı değildirler ve semptomlara neden olmadıkça tedavi gerektirmezler.
Bununla birlikte, altta yatan diğer koşulları ekarte etmek için herhangi bir yumru veya yumrunun bir sağlık uzmanı tarafından kontrol edilmesi önemlidir.
Ganglion kisti kendiliğinden geçer mi?
Ganglion kistleri bazen herhangi bir tedavi olmaksızın kendiliğinden kaybolabilir, ancak bu her zaman böyle değildir.
Bazı kistler aynı boyutta kalabilir ve hatta zamanla büyüyebilir. Bir kistin kendi kendine değişme veya kaybolma hızı, kistin boyutuna ve konumuna ve ayrıca kişinin genel sağlığına bağlı olarak değişebilir.
Bazı durumlarda, semptomları hafifletmek ve etkilenen eklemin işlevini iyileştirmek için ganglion kistlerinin aspirasyon, cerrahi veya diğer yöntemlerle tedavi edilmesi gerekebilir.
Özel durumunuz için en iyi tedavi yöntemini belirlemek üzere bir uzman hekime danışmanız önemlidir. Kistin boyutunu ve yerini ve ayrıca kistin neden olabileceği herhangi bir semptom veya fonksiyonel sınırlamayı dikkate alacaklardır.
