Evet, bazı basit önlemlerle Baker kisti evde tedavi etmek mümkündür. Bununla birlikte, özellikle altta yatan herhangi bir sağlık sorununuz varsa, kendi kendine tedavi girişiminde bulunmadan önce tıbbi yardım almanız önemlidir.
Baker kisti için evde tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
- Ağrı ve şişliği azaltmak için buz uygulamak.
- Reçetesiz satılan ağrı kesicileri almak.
- Destek sağlamak ve diz üzerindeki baskıyı azaltmak için bir dizlik veya sargı giymek.
- Şişliği azaltmak için otururken veya uzanırken etkilenen bacağın yükseltilmesi.
- Diz eklemi stabilitesini ve hareketliliğini iyileştirmek için bir sağlık uzmanı tarafından önerilen germe ve güçlendirme egzersizleri.
Baker kistinin, artrit veya kıkırdak yırtığı gibi altta yatan bir diz probleminin işareti olabileceğini unutmamak önemlidir.
Kist büyükse şiddetli ağrıya neden oluyorsa veya normal aktiviteyi engelliyorsa drenaj, kortikosteroid enjeksiyonu veya ameliyat gibi tıbbi müdahale gerektirebilir. Doktorunuz sizin için en iyi tedavi yöntemini önerebilir.
Baker Kisti
Baker kisti, diz arkasında yer alan sıvı dolu bir büyümedir. Şişkinlik ve gerginlik hissine neden olan bu oluşum, Popliteal kisti olarak da adlandırılmaktadır.
Bazı durumlarda ağrı semptomlarının eşlik ettiği Baker kisti, özellikle dizin tamamen bükülmesi, düzleştirilmesi veya bu bölgenin hareket merkezi olduğu bir aktivitenin yapılmasına bağlı olarak daha rahatsız edici belirtilerin meydana gelmesine de sebep olabilmektedir.
Baker kisti nedir?
1800’lerin ortalarında ilk defa Dr. William Morrant Baker tarafından tanısı konulan Baker kisti, dizin arkasında oluşan yumuşak ve sıvı dolu bir yumru olarak açıklanabilmektedir.
Pek çok hastalık ve rahatsızlık gibi bu kist de adını onu ilk tanımlayan doktordan almaktadır. Popliteal kistler adıyla da tanınan bu oluşumlar, hasarlı bir diz ekleminden dışarı akan sıvıdan kaynaklanmaktadır.
Bu rahatsızlıkta, eklem içindeki veya çevresindeki yapılar hasar gördüğünde, diz yalnızca tek yönde akabilen ekstra sıvı üretmekte ve bu da zamanla dizin arka kısmında bir kist oluşumuna sebep olmaktadır.
Baker kisti genellikle artrit veya kıkırdak yırtılması gibi diz eklemi ile ilgili bir problemin sonucudur. Her iki durum da dizin çok fazla sıvı üretmesine neden olabilir.
Kistler bazı durumlarda şişlik ve ağrı eşliğinde tespit edilebilmekte ve devamında altta yatan temel sorunun tedavisi ile rahatlama sağlanmaktadır.
Baker kisti belirtileri?
Birçok vakada ağrıya sebep olmayan veya çok hafif bir ağrı belirtisi ile dikkat çeken Baker kistlerinde, erken dönemlerde herhangi bir yumruya rastlanmaması da söz konusu olabilmektedir.
Öte yandan, farkında olmaksızın yapılan herhangi bir zorlayıcı hareket ise yumru oluşumuna ve ağrı artışına yol açabilmektedir.
Böyle bir durumda kistin ve buna bağlı diz bölgesinin şişmesi, diz hareketlerinin sınırlanmasının ana sebebidir.
Buna göre bir Baker kistinin belirtileri;
- Dizin arkasında sıvı dolu bir yumru ve ağrı hissi,
- Diz bölgesinde hissedilen sertlik,
- Sınırlı diz bükme yeteneği ve hareket aralığı,
- Diz bölgesi ve bacaklarda şişme.
Bu kistler bazen bacağın alt kısmında kan pıhtısı semptomlarına benzer şişlik ve kızarıklığa da neden olabilmektedir.
Sözü edilen kan pıhtısı acil bir durumdur ve görüldüğü anda vakit kaybetmeksizin uzman bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Baker kisti neden olur?
Diz bölgesinde meydana gelen bir doku hasarı sonucunda oluşan bu kistlerin temel oluşum sebebi, aşırı üretilen eklem sıvılarıdır.
Sinovyal sıvı adı verilen bu kayganlaştırıcı sıvılar, normal şartlarda bacağın düzgün bir şekilde sallanmasına yardımcı olmakta ve dizin hareketli kısımları arasındaki sürtünmeyi azaltmaktadır.
Ancak, altta yatan bazı koşullara bağlı olarak dizin çok fazla eklem sıvısı üretmesi söz konusu olabilmektedir. Bu olduğunda ise dizin arkasında biriken sıvılar, Baker kistine yol açabilir.
Bu durumun meydana gelmesinde aşağıdaki olasılıklar rol oynamaktadır:
- Çeşitli artrit tiplerinde ortaya çıkabilen diz eklemi iltihabı,
- Yaşın ilerlemesine bağlı doku deformasyonları ve kireçlenme,
- Menisküs veya bağ yırtığı gibi bir diz yaralanması,
- Enflamasyon oluşumu veya gut hastalığı.
Bahsi geçen durumlar sonucunda görülen bu kist, nadiren patlayabilmekte ve eklem sıvısı baldır bölgesine sızarak aşağıdaki problemlere sebep olabilmektedir.
- Diz bölgesinde hissedilen keskin ağrı,
- Baldırda oluşan şişlik,
- Baldırda oluşan kızarıklık ve bu bölgeden aşağıya su akması hissi.
Baker kisti nasıl teşhis edilir?
Baker kistinin teşhis edilebilmesi için öncelikle detaylı bir anamnez alınması ve ardından tıbbi muayene yapılması gerekmektedir.
Bununla birlikte, bir Baker kistinin bazı semptomları; kan pıhtısı, anevrizma veya tümör gibi daha ciddi durumların semptomlarına da benzerlik gösterebilmektedir.
Genellikle fizik muayene sırasında tanı konulabilen bu sorun için hem kisti doğrulamak hem de buna neyin sebep olabileceğini anlamak amacıyla hastadan aşağıdakiler de dahil birkaç test istenebilir:
- Röntgen: Bu test Baker kistinin direkt olarak kendisini göstermese de dizde artrit olup olmadığını anlamak adına uygulanabilmektedir. Artrit, bu kistin olası nedenlerinden biridir.
- Manyetik rezonans görüntüleme taramaları: MR (Emar), vücudun içinden ayrıntılı görüntüler elde edebilmek adına X-ışınları yerine manyetik dalgaların kullanıldığı bir prosedürdür. Buna göre bu test, Baker kistine neyin neden olabileceği hakkında daha fazla bilgi verebilmektedir.
- Ultrason: Basit ve ağrısız bir test olan ultrason, yumrunun katı mı yoksa sıvı mı olduğunu belirlemek için ses dalgalarının kullanıldığı bir uygulamadır.
Baker kisti nasıl geçer?
Baker kistinin tedavisi genellikle cerrahi olmayan seçeneklerle başlamaktadır. Bu noktada hastaya önerilen temel yöntem, eklem hasarından kaynaklanan şişliği yatıştırmak için buz uygulamasını, dinlenmeyi ve bölgeyi belli bir yükseklikte tutmayı içeren bir dizi eylemdir.
Bu süreçte eklem şişmesi miktarını azaltmak adına dizi sıkıştıracak sargılar da önerilebilmektedir.
Bunların yanı sıra rahatlatıcı tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
- Uygun anti-inflamatuar ilaçlar kullanmak,
- Eklemlere daha az baskı uygulanmasını yardımcı olması amacıyla uygun vücut ağırlığını korumak ve gerekirse kilo vermek,
- Koşu ve benzeri dizi zorlayıcı hareketlerden kaçınmak,
- Yürüme esnasında uygun koltuk değneklerini kullanmak,
- Dizi ve tüm vücudu güçlendirmek amacıyla fizik tedavi almak,
- Diz içerisine iltihaplanması azaltmaya yardımcı kortizon ve benzeri steroid ilaçların uygulanması.
Kistin daha büyük ve ağrılı olması durumunda ise en kesin çözüm cerrahi prosedürlere başvurmaktır. Böyle bir durumda öncelikle kistin boyutunu küçültmek amacıyla bir iğne yardımı ile içerideki sıvı aspire edilebilir. Bu işlem genellikle ultrason kılavuzluğunda yapılmaktadır.
Öte yandan herhangi bir eklem sorununa bağlı kist oluşumu bulunuyorsa, sorunu onarmak üzere artroskopik cerrahi de yapılabilmektedir.
Bu prosedür, diz hasarını hem teşhis etmek hem de düzeltmek için kullanılabilir. İşlemde, dizde küçük bir kesi açılmakta ve artroskop adı verilen kameralı bir cihaz içeriye yerleştirilmektedir.
Nadiren, kisti çıkarmak için ameliyat gerekmektedir. Bu yaklaşım tipik olarak diğer tedavi seçeneklerinin işe yaramaması sonucu gündeme gelmektedir.
Bu prosedürde, dizdeki hasarın düzeltilmesi adına kemiğin bir kısmı kesilmektedir. Ameliyat, artrit temelli diz ağrısı olanlar için bir seçenek olabilir.
Baker kisti kansere dönüşür mü?
Bu kistler tehlikeli kistik oluşumlar arasında yer almamaktadır. Ancak, tedavi edilmedikleri takdirde büyümeleri ile patlama riskleri vardır.
Bu da kist içerisindeki eklem sıvısının dizin arka kısmından baldıra doğru sızmasına ve şiddetli ağrı, şişlik veya kızarıklık oluşturmasına sebep olmaktadır.
Bunun önüne geçmek amacıyla Bu kistlerin mutlaka uygun yöntemle tedavi edilmesi önemlidir.
Baker kisti bitkisel tedavisi?
Baker kisti için spesifik bir şifalı bitki bulunmamakla birlikte, bazı doğal ilaçlar ağrı, şişlik ve sertlik gibi semptomlardan kurtulma sağlayabilir.
Bunlar arasında buz uygulamak, baker kisti zerdeçal veya zencefil gibi iltihap önleyici bitkiler kullanmak, düzenli molalar vermek ve kan akışını artırmak ve diz üzerindeki baskıyı azaltmak için hafif egzersizler yapmak ve etkilenen bölgeyi yüksekte tutmak yer alır.
Bununla birlikte, özellikle altta yatan herhangi bir sağlık sorununuz varsa, yeni bir tedaviye başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.
Baker kisti buz tedavisi?
Baker kistine buz uygulamak, ağrı ve şişliği azaltmak için yaygın olarak kullanılan bir ev tedavisidir. Bunu nasıl yapacağınız aşağıda açıklanmıştır:
- Bir havluya bir torba buz veya soğuk kompres sarın.
- Buz paketini etkilenen bölgeye günde birkaç kez 15 ila 20 dakika süreyle yerleştirin.
- Buz paketini çıkarın ve yeniden uygulamadan önce en az bir saat bekleyin.
Hasara neden olabileceğinden asla cilde doğrudan buz uygulamayın. Her zaman bir havlu veya bezle sarın.
Buz tedavisi geçici bir rahatlama sağlayabilir, ancak Baker kistinin altında yatan nedeni belirlemek ve en iyi tedavi yöntemini belirlemek için tıbbi yardım almak önemlidir.
Ek olarak, buz terapisini kullanırken uygun güvenlik önlemlerini takip etmeniz ve herhangi bir rahatsızlık hissederseniz veya semptomlarda kötüleşme olursa kesmeniz önemlidir.
Baker kisti kendiliğinden geçer mi?
Bu kistlerin kendi kendine kaybolması mümkündür. Kist derinin altında patladığında, sıvı vücuda geri emilir.
Bununla birlikte, Baker kistinden kurtulmak ve tekrar oluşmasını önlemek için diz probleminin kaynağını tedavi etmek genellikle en iyisidir.
Baker kisti fizik tedavi hareketleri?
Baker kistinin ana sebebinin artrit olduğu durumlarda eklem mobilizasyonunu destekleyecek egzersizler ile kasları güçlendirmek ve tendonların gevşemesini sağlamak, birtakım fizik tedavi hareketleri ile mümkün olmaktadır.
Çoğunlukla önerilen egzersizler aşağıdaki gibidir:
- Yan adım egzersizi: Ayak bileklerinin direnç bandı ile bağlandığı ve dizlerin hafifçe büküldüğü egzersiz, yanlara doğru yavaş adımlar atılmasını içermektedir.
- Squat: Oldukça dikkatli yapılması önerilen bu egzersizde, sırt duvara yaslı biçimdeyken ortalama üç saniye boyunca dizler kırılır ve oturma pozisyonuna geçilir.
- Kalf egzersizi: Ayakta yapılması tercih edilen bu egzersizde ilk olarak duvara yakın bir noktada pozisyon alınır ve iki ayak da duvara dönük olacak biçimdeyken vücut dik hale getirilir. Sırasıyla sağ ve sol adımlar geriye doğru atılarak arka bacakların gerilmesi sağlanır.
- Topuk kaydırma egzersizi: Sırt üstü biçimde yatılır ve bacaklar düz konuma getirilir. Egzersizin devamında topuklar yerde kalacak biçimde dizler bükülür ve topuk, kalçaya doğru çekilerek vücut esnetilir.
- Hamstring kası egzersizi: Bir sandalyede oturarak yapılan bu egzersizde ise bacaklar düz kalacak biçimde topuklar yere basılır ve ardından diz ve uyluklarda gerginlik hissedilinceye kadar öne doğru eğilinir.
Egzersizler mutlaka hastanın yaşına, genel vücut sağlığına ve becerisine uygun olacak biçimde uzman bir hekim tarafından planlanmalıdır.
Bununla birlikte hastaların, daha kötü sonuçlarla karşılaşmamaları adına rastgele hareketlerden kaçınmaları da oldukça önemlidir.
