Araknoid kist boyutları genellikle 3 cm’den azdır. 3 cm veya daha büyük bir araknoid kist boyutu tehlikeli olarak kabul edilir.
Araknoid kist, beyin veya omurilikte büyüyen kanserli olmayan sıvı dolu bir kesedir. Semptomlar genellikle baş ağrısı ve nöbet şeklinde belirir, ancak birçok araknoid kist semptomlara neden olmaz.
Tedavi her zaman gerekli değildir. Hekimler semptomlara neden olan kistleri boşaltır veya çıkarır. Tedavi edilmeyen kistler beyin hasarına ve hareket problemlerine neden olabilir.
Araknoid kist nedir?
Beyniniz ve omuriliğiniz arasında, araknoid zar adı verilen bir boşlukta oluşan beyin omurilik sıvısı ile dolu keselerdir.
İki tür kist vardır;
1- Genellikle rahimdeki anormal gelişimden kaynaklanan çocuklarda olan primer araknoid kistler
2- Yaşamın ilerleyen dönemlerinde travma, tümör veya menenjit sonucu olabilen sekonder araknoid kistler (daha az yaygın olan tür)
Primer kistler, sekonder kistlerden daha yaygındır.
Bu kistler tümör veya kanserli yapılar değil, sıvı dolu keselerdir. Çok büyürlerse veya vücuttaki diğer yapılara baskı yaparlarsa, beyin hasarına veya hareket sorunlarına neden olabilirler.
Çoğu kist doğumda veya çocukluk çağı kafa travmasından sonra ortaya çıkar. Kistlerin büyük çoğunluğu semptomlara neden olmaz. Semptomlar ortaya çıktığında, kişiden kişiye değişir. Baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma veya nöbet şeklinde olabilir.
5 Madde ile Araknoid Kist
1- Araknoid kistler, beyni ve omuriliği çevreleyen üç doku katmanından birinde oluşur.
2- Bu kistlerin çoğu stabildir ve tedavi gerektirmez.
3- Erkeklerde daha sık görülür.
4- Araknoid kistler, BT veya MR taraması ile teşhis edilir.
5- Tedavi, gerekirse, sıvının ameliyat veya şant yoluyla boşaltılmasını içerir.
Araknoid kistler nerede bulunur?
Bu kistler genellikle beyinde büyür. Daha az yaygın olarak, omurilikte büyürler.
Her iki tip de beyni ve omuriliği kaplayan ve koruyan ince bir zar üzerinde gelişir. Bu zar tabakası, örümcek ağına benzediği için araknoid zar olarak adlandırılır.
Kistler beynin çeşitli bölgelerinde oluşabilir. Çoğu kist, kulakların önünde bulunan orta fossa bölgesinde büyür. Ayrıca gözlerin arkasında ve kafatasının tabanında büyüyebilirler.
Beynin ve omuriliğin bu alanları beyin omurilik sıvısı içerir. Bu beyni ve omuriliği yastıklayan berrak bir sıvıdır. Aynı zamanda besin sağlar ve atıkları beyinden uzaklaştırır. Bu kistler, beyin omurilik sıvısı bir kese içinde toplanıp biriktiğinde oluşur.
Beyinde Araknoid kist tehlikeli midir?
Tedavi edilmeyen semptomatik kistler kalıcı beyin hasarına, şiddetli ağrıya, hareket bozukluklarına ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Nadiren tedavi edilmeyen kistler, kafatasının anormal bir şekilde büyümesine neden olabilir. Bu kistlerden kaynaklanan riskler:
- Kanama: Kist duvarındaki kan damarları yırtılarak kistin içine kanabilir ve bu da kistin büyümesine neden olabilir. Kan damarları yırtıldığında ve kan kistin dışında biriktiğinde hematom oluşabilir.
- Sızan sıvı: Travma veya yaralanma kiste zarar verirse, beyin omurilik sıvısı sızıntısı meydana gelebilir. Sıvı, beynin diğer bölümlerine sızarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Araknoid kistlerin belirtileri nelerdir?
Bu tür kistler genellikle herhangi belirti göstermez. Beyinde araknoid kist semptomları hastadan hastaya değişkenlik gösterebilir. Kistin konumu, boyutu, beyin ve omuriliğe baskı yapıp yapmadığı önemli kriterlerdir.
Belirtilerin 20 yaşından önce ortaya çıkma olasılıkları daha yüksektir.
Başlıca belirtileri;
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
- Kusma
- Letarji
- Nöbetler
- İşitme, görme veya yürüme sorunları
- Denge sorunları
- İstemsiz kafa sallama
- Endokrin hormonu ile ilgili sorunlar
- Gelişimsel gecikme
- Bunama
- Sırt ağrısı
- Kas zayıflığı veya spazmları
Diğer kist belirtileri kistin konumuna bağlı olarak değişir;
- Orta fossa bölgesi: Beynin bu bölgesindeki kistler görme, işitme, hareket ve denge ile ilgili sorunlara neden olabilir. Genellikle vücudun bir tarafında yorgunluk ve halsizlik veya felce yol açabilirler. Bazı çocukların nörolojik (sinir sistemi) semptomları vardır.
- Suprasellar bölge: Bu bölgedeki kistler görme sorunlarına neden olabilir. Ayrıca ergenliği ve cinsel gelişimi kontrol eden endokrin sistemini de etkileyebilirler.
- Omurilik: Omurilik araknoid kistleri ayaklarda ve ellerde uyuşma ve karıncalanmaya, kas spazmlarına, hareket problemlerine ve felce neden olabilir. Sırt ağrısı ve skolyoz da yaygındır.
Araknoid kistler neden olur?
Çoğu anakroid kist doğumda ortaya çıkar (birincil kistler). Genellikle anne karnında hamileliğin ilk haftalarında ortaya çıkarlar. Ayrıntılı ultrason ile de bu kistlerin oluşumu görülebilir.
Bu kistler ailelerden kalıtsal olarak genetik faktörlü oluşabilirler. Araknoidit veya Marfan sendromu gibi belirli sağlık sorunları olan kişilerde bu kistin görülme olasılığı daha yüksek olabilir.
Daha az sıklıkla, bu kistler beyin hasarı, ameliyat veya enfeksiyon gibi bir tür çocukluk çağı kafa travmasından sonra oluşabilmektedir. Bu durum sekonder kist olarak tanımlanıyor.
Bu kistler nasıl teşhis edilir?
Beyinde araknoid kist belirtileri gözlemlenen hastalarda kistlerin detaylı incelenebilmesi MR (manyetik rezonans) ve CT (bilgisayarlı tomografi) görüntüleme yöntemleri ile kistler incelenir.
Araknoid kist tedavisi nasıl?
Semptomlara neden olmayan veya beyne veya omuriliğe baskı yapmayan bu kistler ( büyük olanlar bile) tedavi gerektirmez.
Araknoid kist boyutları büyükse ve büyüyorsa veya semptomlara neden oluyorsa, doktorunuz tedavi önerebilir.
Bu kistlerin tedavisinde sıvıyı boşaltarak basıncı azaltmak ana hedeflerdendir. Bu, birkaç tedavi seçeneği ile gerçekleştirilebilir:
1- Endoskopik prosedürler: Kistin konumuna ve boyutuna bağlı olarak, doktorunuz kisti boşaltmak veya içinde bir “pencere” açmak için endoskopik bir prosedür önerebilir. Endoskopik prosedürler, bir kamera ve küçük aletler içeren, ince bir tüp kullanır.
2- Şant: Sağlayıcınız kiste bir kist şantı yerleştirir. Bir şant, kateterlerden (ince tüpler) ve bir valften yapılmış bir cihazdır. Sıvı, tüplerden karnınıza akar. Vücudunuz sıvıyı emer. Şant yerinde kalacak, böylece sıvı akmaya devam edebilir.
3- Cerrahi olarak çıkarma: Cerrahlar genellikle spinal araknoid kistleri çıkarır. Cerrah kistin yakınında bir kesi yapar ve onu çıkarır. Konumu veya boyutu nedeniyle kisti çıkarmak mümkün değilse, doktorunuz kistin boşaltılmasını veya kiste şant yerleştirilmesini önerebilir.
Araknoid kist iyi huylu mu?
Bu kistler kanserli yapılara sahip olmayan sıvı dolu keseler olduğundan kötü huylu oldukları söylenemez.
Kimlerde yaygın görülür?
Genellikle bebeklerde ve çocuklarda görülmekle beraber yetişkinlerde araknoid kist görülme olasılığı da vardır. Erkeklerde araknoid kist olasılığı kadınlara göre dört kat daha fazladır. Araknoid kist yorumları yapan hastaların birçoğununda erkek hasta olduğu gözlemlenebilir.
Araknoid kisti olanlar nelere dikkat etmeli?
Temel belirtileri olan baş dönmesi, mide bulantısı, denge kaybı, görme problemi ve benzeri rahatsızlıklar gözlemlendiğin mutlaka hekime başvurulmalıdır.
Sonuç olarak;
Birçok araknoid kist semptomlara neden olmaz ve tedavi gerektirmez. Semptomlara neden olan kistler için çeşitli tedaviler mevcuttur. Bazıları daha az iyileşme süresi gerektiren minimal invaziv prosedürlerdir. Semptomlar genellikle tedaviden sonra düzelir.
