Kanda HCT (Hematokrit) testi, kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesini ölçen bir laboratuvar testidir. Tipik olarak, tam kan sayımı gibi diğer testlerle birlikte rutin bir kan testinin parçası olarak gerçekleştirilir.
Testi gerçekleştirmek için, bir sağlık uzmanı bir iğne ve bir şişe kullanarak kolunuzdan veya elinizden küçük bir kan örneği alır.
Kan örneği daha sonra bir laboratuvara gönderilir ve burada kırmızı kan hücrelerini plazma ve beyaz kan hücreleri gibi kanın diğer bileşenlerinden ayırmak için bir santrifüjde döndürülür.
Numunedeki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesi daha sonra ölçülür ve hematokrit olarak rapor edilir.
Hematokrit testi, anemi, dehidrasyon ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini veya yıkımını etkileyen diğer bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli durumların teşhis edilmesine ve izlenmesine yardımcı olmak için kullanılır.
HCT düşüklüğü nedir?
Düşük hematokrit olarak da bilinen HCT düşüklüğü, kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesinin normalden düşük olduğu bir durumdur.
Kırmızı kan hücreleri, vücudun hücrelerine ve dokularına oksijen taşıyan hemoglobin adı verilen bir protein içerir.
Düşük hematokrit, kanda daha az kırmızı kan hücresi olduğu anlamına gelir, bu da vücut hücrelerine taşınan oksijen miktarının azalmasına neden olabilir.
Düşük hematokritin birçok olası nedeni vardır;
1- Kan kaybı: Önemli miktarda kan kaybederseniz, vücudunuzdaki kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalmaya neden olabilir.
2- Besin eksiklikleri: Demir, folik asit ve B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan temel besinlerdir. Bu besinlerden herhangi birinin eksikliği düşük hematokrite yol açabilir.
3- Kronik hastalıklar: Böbrek hastalığı, kanser veya otoimmün bozukluklar gibi bazı kronik hastalıklar, kırmızı kan hücrelerinin üretimini veya yıkımını etkileyerek düşük hematokrite yol açabilir.
4- Genetik faktörler: Bazı insanlar düşük hematokrite genetik yatkınlığa sahip olabilir.
Düşük hematokrit belirtileri arasında yorgunluk, nefes darlığı, baş dönmesi ve soluk cilt sayılabilir.
HCT yüksekliği nedir?
Yüksek hematokrit olarak da bilinen HCT yüksekliği, kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesinin normalden yüksek olduğu bir durumdur.
Yüksek HCT, kanda daha fazla kırmızı kan hücresi olduğu anlamına gelir, bu da vücut hücrelerine taşınan oksijen miktarının artmasına neden olabilir.
Yüksek hematokritin birkaç olası nedeni vardır:
- Dehidrasyon: Susuz kaldığınızda, vücudunuzun sıvı hacmi azalır ve kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesinde artışa neden olur.
- Polisitemi: Bu, vücudun çok fazla kırmızı kan hücresi ürettiği bir durumdur. Bazı kanserler ve kemik iliği hastalıkları dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
- Rakım: Yüksek rakımlarda hava daha incedir, bu da düşük oksijen seviyelerini telafi etmek için kırmızı kan hücrelerinin üretiminde artışa neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Eritropoietin gibi bazı ilaçlar kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırabilir.
Hematokrit kaç olmalı?
Normal hct seviyeleri yaşa, cinsiyete ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir, ancak yetişkin erkekler için tipik aralık %40-54 ve yetişkin kadınlar için %37-47’dir.
HCT seviyeleri için normal aralığın laboratuvardan laboratuvara biraz değişebileceğini not etmek önemlidir.
Yüksek rakımlarda düşük hava basıncı HCT seviyelerinde hafif bir artışa neden olabileceğinden, normal HCT seviyelerinin yüksek rakımlarda yaşayan insanlar için biraz farklı olabileceğini akılda tutmak da önemlidir.
Sonuçlarınız normal aralıkta değilse, bu her zaman tedavi gerektiren bir tıbbi durumunuz olduğu anlamına gelmez. Havada daha az oksijen bulunan yüksek rakımlarda yaşamak, yüksek hematokrite neden olabilir.
Bunun nedeni, vücudunuzun düşük oksijen seviyelerine, ihtiyacınız olan oksijeni alabilmeniz için daha fazla kırmızı kan hücresi yaparak yanıt vermesidir.
Hamilelik düşük hematokrite neden olabilir. Bunun nedeni, hamilelik sırasında vücudun normalden daha fazla sıvıya sahip olmasıdır, bu da kırmızı kan hücrelerinden oluşan yüzdeyi azaltır.
HCT düşüklüğü olan kişiler ne yapmalı?
HCT seviyeniz düşükse, nedeni belirlemek ve uygun tedaviyi almak için uzman doktora görünmeniz önemlidir. Tedavi, düşük HCT seviyesinin altında yatan nedene bağlı olacaktır.
Bazı durumlarda tedavi, kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırmak için demir takviyeleri almayı veya vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin sayısını artırmak için kan nakli almayı içerebilir.
Diğer durumlarda, tedavi, düşük HCT düzeyine neden olan kronik bir hastalık veya belirli bir besin maddesindeki eksiklik gibi altta yatan bir tıbbi durumun ele alınmasını içerebilir.
